MIHALIS GKATZOGIAS

Βιβλιοπαρουσιαση!

Μπορεί να αναρωτιέσαι τι δουλειά έχει μια βιβλιοπαρουσίαση σε ένα blog για το σινεμά. Η αλήθεια είναι οτι με ενδιαφέρουν πολύ οι ιστορίες πίσω από τους ανθρώπους που ασχολούνται με το σινεμά. Και όχι μόνο οι ιστορίες αυτών που φτιάχνουν ταινίες αλλά και αυτών που φτιάχνουν τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε εμείς που φτιάχνουμε ταινίες. 
Το Easyrig, που μπορεί να το έχεις ακούσει και ως "ντουζιέρα", είναι ένα σύστημα στήριξης κάμερας που φοριέται σαν γιλέκο και μεταφέρει το φορτίο από τους ώμους στους γοφούς. Χρησιμοποιείται για να κάνει πιο εύκολη την χρήση “κάμερας στο χέρι” και για να δώσει νέες θέσεις μηχανής που δεν είναι εύκολες με βαριές μηχανές. Είναι επίσης πολύ βολική η χρήση του μαζί με συστήματα gimbal καθώς “σηκώνουν” το βάρος και σταθεροποιούν περαιτέρω τη λήψη αποσβένοντας τους κραδασμούς των βημάτων.
Έχει χρησιμοποιηθεί σε πολλές κινηματογραφικές ταινίες και ντοκιμαντέρ όπου απαιτείται “κάμερα στο χέρι”. 

Πρόσφατα διάβασα το βιβλίο του Johan Hellsten “The story of Easyrig” στο οποίο μιλάει για την ιστορία της εφεύρεσης του. Το βιβλίο είναι γραμμένο στα αγγλικά με τη μορφή ημερολογίου. Ο Johan, χρησιμοποιώντας μια σχεδόν απλοϊκή ημερολογιακή γραφή, συχνά χωρίς ιδιαίτερες συνδέσεις μεταξύ των γεγονότων που εξιστορεί, καταφέρνει να εμπνεύσει τον αναγνώστη μέσα από την αγάπη του για τη δουλειά του. Συχνά παραθέτει σημαντικά γεγονότα της προσωπικής του ζωής με τρόπο τηλεγραφικό χωρίς πολλούς συναισθηματισμούς. Στα 25 σχεδόν χρόνια που περιγράφει στο βιβλίο του, μπορεί κανείς να βιώσει μέσα από αποσπασματικές ιστορίες την καθημερινή ζωή στη Σουηδία, την τεχνολογική εξέλιξη στις κάμερες και στα συστήματα στήριξης, και την εξέλιξη μεγάλων εταιρειών που κατασκευάζουν κινηματογραφικό εξοπλισμό. 
Το βιβλίο είναι ταυτόχρονα μια εταιρική ιστορία μαζί με μια αυτοβιογραφία του Johan Hellsten. Αποδεικνύει ότι η επιμονή, η ευφυΐα, η σωστή επιλογή συνεργατών, η ανατροφοδότηση από τους πελάτες, και οι βόλτες στο υπαιθρο για σκι ή πεζοπορία, είναι μια καλή συνταγή για να πετύχει μια επιχείρηση και να ξεπεράσει όλα τα εμπόδια. Σπουδαίο μάθημα για κάθε νεοφυή επιχείρηση, από έναν άνθρωπο που έκανε εξαιρετικό marketing πολύ πριν ανακαλυφθούν τα social media. Ο Johan, μέσα από τη γραφή του, φαίνεται ένας πολύ φιλικός και προσιτός άνθρωπος για τον οποίο οι ανθρώπινες σχέσεις είναι το σημαντικότερο αγαθό. Ως περήφανος Σουηδός κλείνει κάθε ένα από τα 25 κεφάλαια (όσα και τα χρόνια ιστορίας της εταιρείας μέχρι τη συγγραφή του βιβλίου) με μια Σουηδική εφεύρεση που έγινε παγκοσμίως γνωστή. Έχει επίσης δηλώσεις σχετικές με το Easyrig από χρήστες που το χρησιμοποιούν και καταθέτουν την εμπειρία τους.
Το βιβλίο είναι σαν μια ιστορία ενηλικίωσης ενός ήρωα, που δεν είναι άλλος από το Easyrig, την ιδέα της ξεκούραστης και δημιουργικής χρήσης κάμερας στο χέρι. Το χιουμορ του Johan είναι διάχυτο όπως και η αγάπη του για ζωή και για επαφή με τους ανθρώπους. Σας παραθέτω μία σύνοψη της ιστορίας.

Η Ιδεα και το πρωτοτυπο

Ο Johan Hellsten, γεννήθηκε στην Upsalla της Σουηδίας και είναι ο εφευρέτης του Easyrig. Το 1993 το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Handball έγινε στη Σουηδία και η Umeå, όπου ζούσε ο Johan, ήταν μια από τις πολεις στις οποίες έλαβε χώρα. Ο Johan δούλευε ως οπερατέρ στην κρατική τηλεόραση της Σουηδίας (SVT) και κάλυπτε τους αγώνες. Του δόθηκε μια βαριά ENG μηχανή για κάμερα στο χέρι, δεδομένου ότι ήταν ένας από τους νεότερους από τους συναδέλφους του. Σύντομα οι πόνοι στο κορμί του από το βάρος και το στατικό φορτίο στα μπράτσα και στη μέση ήταν αφόρητοι. Δεν μπορούσε να κοιμηθεί από τους πόνους και σκεφτόταν αν υπάρχει τρόπος να του ελαφρύνει το φορτίο.
Ο Johan σκέφτηκε ότι θα ήταν πολύ πιο εύκολο αν η κάμερα κρεμόταν από ένα συρματόσχοινο από το ταβάνι, αλλά αμέσως εγκατέλειψε αυτή την ιδέα γιατί έτσι ο οπερατέρ θα είχε ελάχιστη ευελιξία. Ποιο θα ήταν το όφελος από μια κάμερα στο χέρι όταν δε μπορεί να κινηθεί; Σύντομα όμως θυμήθηκε τις πεζοπορίες στο βουνό όπου το σακίδιο μετέφερε το βάρος στους γοφούς. Πάνω σε αυτή την εμπειρία ο Johan άρχισε να σκέφτεται πως να μεταφέρει το βάρος της κάμερας από τους ώμους στους γοφούς. 
Το ίδιο βράδυ ο Johan γύρισε στον τηλεοπτικό σταθμό και άρχισε να κατασκευάζει το πρωτότυπό του. Πήρε ένα σακίδιο πλάτης με ιμάντες μέσης και προσάρμοσε σε αυτό ένα μεταλλικό σωλήνα σε σχήμα Γ. Από την άκρη του σωλήνα κρέμασε με ένα συρματόσχοινο την κάμερα. Δοκίμασε την εφευρεση και ήταν λειτουργική. Έτσι γεννήθηκε το EASYCAM. Αυτή ήταν η πρώτη του ονομασία. Ο Johan χρησιμοποιούσε την εφεύρεσή του και μπορούσε να κοιμηθεί χωρίς πόνους και οι συνάδελφοί του άρχισαν να τον παρατηρουν. 

Το "χτισιμο" μιας επιχειρησης

Την ίδια χρόνια΄που δημιουργήθηκε το EASYCAM, ο Johan έκανε αίτηση για οικονομική στήριξη από το SVT για έρευνα και ανάπτυξη. Στην αρχή, ο υπεύθυνος για τα προγράμματα έρευνας δεν κατάλαβε την ιδέα του Johan αλλα ευτυχώς ένας άλλος συνάδελφος το θεώρησε ωραία ιδέα και φρόντισε να δοθεί στον Johan οικονομική στήριξη και 20 μέρες ρεπό για να μπορεί δουλέψει την εφεύρεσή του
Στην τρίτη υλοποίηση της ιδέας του είχε ήδη ενσωματώσει ελατήριο αερίου για να το κάνει λιγότερο βαρύ. Αυτό ήταν στο τέλος του 1993 και το 1994 χρησιμοποιούσε πλέον το Easycam στις δουλειές που έκανε για το SVT. Το εσωτερικό περιοδικό του τηλεοπτικού σταθμού, του έκανε ένα αφιέρωμα εκείνη τη χρονιά, γεγονός που έκανε πολλούς συναδέλφους οπερατέρ να ενδιαφερθούν. Ο πρώτος που θέλησε να το αγοράσει ήταν ο Peter Fredlund, Διευθυντής φωτογραφίας στο SVT. Τον σεπτέμβριο του 1994 έγινε η πρώτη πώληση και ξεκίνησε μια μικρή παραγωγή του Easycam. Εκανε μια συμφωνία με το SVT και ξεκίνησε να παράγει περισσότερα Easycam. Το χρηματικό ποσό που το είχε δοθεί για την έρευνα έπρεπε να επιστραφεί, έτσι η παραγωγή ήταν αρχή και χωρίς ιδιαίτερο κέρδος καθώς τα κέρδη πήγαιναν στην εξόφληση του χρέους. 
Το 1995 ο Johan κατοχύρωσε την πατέντα του στη Σουηδία και έκανε αιτήσεις και για άλλες χώρες. Ωστόσο σύντομα ανακάλυψε ότι η Sony France είχε κατοχυρώσει το όνομα Easycam ως trademark και θα έπρεπε να σκεφτεί ένα άλλο όνομα. Ένας φίλος του, ο DP Lennart Peters του πρότεινε το Easyrig και ο Johan το θεώρησε τέλεια ιδέα, καθώς δείχνει ακριβώς τη χρήση του. 
Στην πορεία των χρόνων ο Johan περιγράφει αναλυτικά πως χτίζει και επεκτείνει τις εγκαταστάσεις της εταιρείας, ξεκινώντας από το γκαράζ και προσθέτοντας συνεχώς νέα κτίσματα.

Οι αναποδιές

Στην αρχή, πολλοί οπερατέρ αρνήθηκαν τη χρήση του Easyrig. Θέλανε να δείχνουν ότι μπορούν να αντέξουν να σηκώνουν την κάμερα όλη τη μέρα και να δίνουν μια εικόνα δύναμης. Είχαν την πεποίθηση ότι η χρήση ενός εργαλείου υποστήριξης θα ήταν συνώνυμο της αδυναμίας. Ωστόσο η χρήση κάμερας στο χέρι για πολλές ώρες προκαλούσε πολλά σωματικά προβλήματα και σιγά σιγά τα πλεονεκτήματα του Easyrig εκτιμήθηκαν και από τους πιο δυσπιστους. 

Στην πορεία ο Johan συνέχισε να βελτιώνει χρόνο με το χρόνο την εφεύρεσή του και κάπου στο 2013 αποφάσισε να αφήσει τη δουλειά του στο SVT και να αφοσιωθεί στην εταιρεία του στην οποία άρχισε να αποκτά μόνιμο προσωπικό για να μπορεί να προλάβει τις παραγγελίες. 
Σημαντική ήταν και η παρουσία του σε εκθέσεις όπως IBC, NAB  όπου παρουσίαζε τις νέες του βελτιώσεις, φροντίζοντας να μην περνάει ποτέ απαρατήρητος.  

Easyrig VARIO5

Το τελευταίο και δημοφιλέστερο μοντέλο του είναι το VARIO5 το οποίο προορίζεται για βαριές κινηματογραφικές μηχανές ή gimbal σηκώνοντας από 5 ως 25 κιλά. To γιλέκο του έχει τη δυνατότητα να βγει σε διαφορετικά μεγέθη, να προσαρμόζεται σε γυναικείο ή ανδρικό σώμα, και να είναι προσανατολισμένο στη χρήση κάμερας στον ώμο ή στη χρήση gimbal. Εχει προστεθεί επίσης το quick release σύστημα το οποίο βοηθάει στο γρήγορο δέσιμο και λύσιμο της μηχανής με ασφάλεια. Σημαντική εφεύρεση είναι η τοποθέτηση ενός ελατηρίου στο οριζόντιο σωλήνα πάνω από το κεφάλι το οποίο αποσβαίνει τους κραδασμού των βημάτων. Το σύστημα αυτό ονομάζεται  STABIL G2. Επίσης προστέθηκε η μπάρα Easytilt που βοηθάει στην προσάρτηση gimbals ώστε να δίνει τη δυνατότητα για ευκολότερο tilt δεδομένου ότι το δέσιμο τοποθετείται κοντά στο κέντρο βάρους του gimbal και όχι στο πάνω μέρος όπως πριν. 
Αυτό που κρατάω από το βιβλίο του Johan έιναι το πάθος του και την επιμονή του να φτάσει την ιδέα του μέχρι την άκρη του κόσμου και να βοηθήσει του συναδέλφους του να προστατεύουν τη μέση τους.  

Επιπλεον πληροφοριες

Μπορείτε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για το Easyrig και τα διαθέσιμα μοντέλα στο website www.easyrig.se. Μπορείτε επίσης να απευθυνθείτε στον επίσημο συνεργάτη του Easyrig που φέρνει στην Ελλάδα όλα τα διαθέσιμα μοντέλα, την Manios Cine Tools. Τέλος μπορείτε να μιλήσετε μαζί μου, καθώς είχα την τιμή να γίνω πρόσφατα ο Ambassador της Easyrig στην Ελλάδα. Το βιβλίο μπορείτε να το προμηθευτείτε από την Manios Cine Tools ή να το δανειστείτε από εμένα. Θα το διαβάσετε μονορούφι.